Portal:Stany Zjednoczone

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii

 < Portale < Geografia < Ameryka Północna < Stany Zjednoczone

WIKIPORTAL Stany Zjednoczone

Flag of the United States of America
Flag of the United States of America
Great Seal of the United States of America
Great Seal of the United States of America
Location on the world map

Stany Zjednoczone, demokratyczne państwo o liczbie ludności przekraczającej prawie 310 000 000 i powierzchni 9 631 418 km² umiejscowione w Ameryce Północnej. Graniczy z Kanadą od północy i Meksykiem od południa; od wschodu granicę kraju stanowi Ocean Atlantycki, a od zachodu Ocean Spokojny. Od 4 lipca 1776 Stany Zjednoczone stały się niezależne od Wielkiej Brytanii. Pierwszym prezydentem USA został Jerzy Waszyngton. Początkowo nowe państwo miało wiele kłopotów finansowych i politycznych. Trwała walka pomiędzy dwoma obozami: Federalistów (późniejszych Republikanów) chcących silnej władzy centralnej i Antyfederalistów (którzy przekształcili się w Demokratycznych Republikanów, a następnie w Demokratów) dążących do zachowania odrębności poszczególnych stanów. Drugą sprawą sporną była kwestia niewolnictwa, które miało pozostać kwestią rozstrzyganą na poziomie władz stanowych i przez długi czas udawało się zachować równowagę pomiędzy jego zwolennikami i przeciwnikami. Konstytucja została uchwalona 17 września 1787.

Wybrany artykuł na medal edytuj

Bitwa pod Gettysburgiem – najkrwawsza bitwa wojny secesyjnej, stoczona w dniach 1−3 lipca 1863 roku pod miastem Gettysburg w stanie Pensylwania. Armia Północnej Wirginii generała Roberta E. Lee została pokonana przez Armię Potomaku, ponosząc przy tym ogromne straty w ludziach; straty, które − przy ograniczonych możliwościach naboru rekruta − okazały się nie do odrobienia. Trzeciego, decydującego dnia, Lee popełnił błąd, nakazując atak na dobrze przygotowane centrum wojsk Unii. Ten manewr odebrał mu zwycięstwo i kosztował tysiące ofiar.

Konfederacka armia, nieatakowana przez wojska Unii, wycofała się wprawdzie w dobrym porządku, ale nigdy już nie miała podjąć większej ofensywy. Wraz z upadkiem 4 lipca oblężonego Vicksburga, bitwa ta − choć nie decydująca sama w sobie − wyznaczyła punkt zwrotny, od którego Konfederacja systematycznie chyliła się ku upadkowi, a wojna secesyjna zbliżała się do końca, mimo że miała trwać jeszcze prawie dwa lata.

Wybrana ilustracja edytuj

Grzyb atomowy z wybuchu ładunku Mike podczas Operacji Ivy

Czy wiesz, że... edytuj

Columbia Center

Czy wiesz, że...

... Sędziowie amerykańscy, według zapisów konstytucyjnych są niezawiśli i pełnią swe funkcje bezterminowo?

... najdłuższą siecią metra na świecie jest metro nowojorskie?

... Wielkie Jezioro Słone w stanie Utah stanowi pozostałość plejstoceńskiego jeziora Bonneville?

... nazwa mieszczącego się w Seattle budynku Columbia Center (na zdjęciu) była zmieniana 4-krotnie?

Kuchnia edytuj

Jambalaya – potrawa kreolska, składająca się głównie z ryżu, z dodatkiem cebuli, czosnku, papryki i pomidorów.

Jej dokładny skład zależy od pochodzenia przepisu. Występuje w bardzo wielu wersjach. Jambalaya jest to raczej rodzaj przygotowywania ryżu z dodatkami, niż konkretny przepis, gdyż tradycyjne składniki różnią się w zależności od tego co było aktualnie dostępne na targu, w gospodarstwie, zostało wyłowione z wody lub też upolowane.

Do zrobienia edytuj

Jeśli chcesz pomóc w tworzeniu portalu "Stany Zjednoczone", znajdziesz tu tematy, które są potrzebne do zrobienia/poszerzenia. Jeśli zauważyłeś, że brakuje jakiegoś artykułu, a sam nie możesz go napisać, prosimy o umieszczenie go na poniższej liście oraz tutaj.

Brakujące:
Michael Aguirre - Oświata w Stanach Zjednoczonych - Vashon Island - Muzyka w Stanach Zjednoczonych - Muzea w Stanach Zjednoczonych - Teatr w Stanach Zjednoczonych - Sport w Stanach Zjednoczonych - Kuchnia w Stanach Zjednoczonych

Do poszerzenia lub poprawienia:
Bob O’Connor - Cheyenne - Cincinnati - Clark (New Jersey) - Clarksville (Missouri) - Luke Ravenstahl - Tuscaloosa (Alabama) - Tyler (Teksas) - Unionville (Nevada) - United States Metric Board - Uniwersytet Stanforda - San Antonio (Teksas) - Szablon:Bronx - Szablon:Staten Island

Kategorie edytuj

Wybrany dobry artykuł edytuj

Good Charlotteamerykański zespół grający muzykę pop punk i rock alternatywny, często błędnie klasyfikowany jako grający muzykę emo. Został założony w 1996 roku przez Joela i Benji Maddenów oraz perkusistę Aarona Escolopio. Resztę składu stworzyli Billy Martin i Paul Thomas. Po licznych perturbacjach związanych z perkusistami w 2007 roku do zespołu dołączył Dean Butterworth.

Zespół osiągnął ogólnoświatową sławę dzięki swojemu drugiemu albumowi, The Young and the Hopeless (status 3-krotnej platynowej płyty w Stanach Zjednoczonych). Kolejna płyta The Chronicles of Life and Death zadebiutowała na 3. miejscu notowania magazynu Billboard. W 2008 roku albumem Good Morning Revival grupa zwróciła się w stronę rocka alternatywnego. Ogółem na świecie sprzedało się około 8 milionów ich płyt.

Najbardziej znane single zespołu – Lifestyles of the Rich and Famous, I Just Wanna Live, Dance Floor Anthem (I Don't Wanna Be In Love) – osiągnęły status złotych płyt w Stanach Zjednoczonych.

Wybrana biografia edytuj

Buffalo Bill, właściwie William Frederick Cody (ur. 26 lutego 1846, zm. 10 stycznia 1917) – myśliwy, zwiadowca armii amerykańskiej (scout), organizator i aktor widowisk rozrywkowych; bohater Dzikiego Zachodu.

Zwiadowca armii USA podczas wojny secesyjnej (1861-1865) i wojen z Indianami (do 1877) w zachodnich stanach USA; 1883 zorganizował widowisko cyrkowe Wild West Show, przedstawiające wydarzenia z historii amerykańskiego Dzikiego Zachodu i do 1916 prezentował je w Ameryce Północnej oraz Europie Zachodniej; występowali wraz z nim tak znani ludzie Dzikiego Zachodu, jak karciarz i awanturnik Dziki Bill Hickok, mistrzyni w strzelaniu Annie Oakley, czy słynny pogromca generała Custera nad Little Big Horn, wódz Dakotów Hunkpapa Siedzący Byk. Buffalo Bill grał także w sztukach teatralnych pisanych specjalnie dla niego i w pierwszych filmach kowbojskich (westernach). W 1906 roku gościł w Krakowie.

Wybrana grafika na medal edytuj

Astronauta Bruce McCandless podczas czynności pozapojazdowych EVA (Extra-Vehicular Activity) w czasie misji programu STS (STS-41-B) wahadłowca Challenger w 1984 roku z użyciem osobistego zespołu manewrującego

Muzyka edytuj

The Blues Brothersamerykański zespół muzyczny.

Został założony w 1977 r. przez dwóch artystów komediowych Johna Belushi i Dana Aykroyda. Wcześniej związani z kabaretowym zespołem National Lampoon i programem telewizyjnym Saturday Night Live, utworzyli rewię w stylu soul, wzorowaną na podobnych w latach 60. Soliści wcielili się w estradowe postaci Jolieta "Jake" Bluesa (Belushi) i Elwooda Bluesa (Aykroyd) i w towarzystwie znakomitych muzyków ruszyli na koncerty. W grupie grali m.in. gitarzysta Steve Cropper, basista Donald "Duck" Dunn, pianista Paul Shaffer oraz saksofonista Tom Scott. Nagrany w 1978 roku album Briefcase Full of Blues znalazł się na pierwszym miejscu bestsellerów płytowych i wywołał modę na muzykę rhythmandbluesową.

Sport edytuj

Futbol amerykański (ang. American football) - sport drużynowy, w którym uczestniczą dwa jedenastoosobowe zespoły.

Celem gry jest zdobycie w ustalonym czasie większej liczby punktów od drużyny przeciwnej.

Piłkę można przemieszczać niosąc ją, rzucając lub przekazując z rąk do rąk między zawodnikami. Punkty zdobywa się na wiele sposobów, na przykład przez przeniesienie piłki przez linię punktową (goal line), rzucenie piłki do zawodnika stojącego za tą linią - czyli w polu punktowym (end zone) - lub przez kop na bramkę przeciwnika (field goal). Wygrywa drużyna z większą liczbą punktów w momencie, gdy upływa czas meczu i kończy się ostatnia akcja. W razie remisu w czasie regulaminowym stosuje się dogrywki z zasadą "nagłej śmierci" - odpowiednik "złotego gola" w piłce nożnej. Niekiedy mecz może zakończyć się remisem, jeśli dogrywka nie wyłoni zwycięzcy.


Kino edytuj

Chciwość (ang. Greed) – amerykański film niemy z 1924 roku w reżyserii i według scenariusza Ericha von Stroheima, oparty na powieści McTeague: A Story of San Francisco Franka Norrisa z 1899 roku. W rolach głównych wystąpili: Gibson Gowland jako dr John McTeague, ZaSu Pitts jako jego żona Trina (z domu Sieppe) i Jean Hersholt jako Marcus Schouler, przyjaciel i późniejszy wróg McTeague'a.

Film opowiada historię McTeague'a, dentysty z San Francisco, który żeni się z Triną, ukochaną jego najlepszego przyjaciela, Schoulera. Niedługo po zaręczynach Trina wygrywa na loterii 5 tys. dolarów. Zazdrosny Schouler donosi władzom, że McTeague prowadzi praktykę stomatologiczną bez wymaganych uprawnień, co doprowadza rodzinę McTeague'ów do ubóstwa. Żyjąc w nędzy, McTeague staje się alkoholikiem i brutalem, a Trina wpada w obsesję na punkcie wygranych pieniędzy, których stanowczo nie zgadza się tknąć, pomimo skrajnej biedy, w której żyje wraz z mężem. W końcu McTeague morduje żonę i ucieka z jej pieniędzmi do Doliny Śmierci, gdzie dochodzi do ostatecznego starcia ze ścigającym go Schoulerem.

Inne Wikiportale